مریخ‌نورد استقامت به تماشای یک «تنوره دیو» نشست + عکس

به گزارش راهبرد معاصر؛ مریخ‌نورد استقامت ناسا نگاهی عالی به یک پدیده آب و هوایی در مریخ به ما داده است که برای مردمی که در مناطق بیابانی اینجا روی زمین زندگی می‌کنند، بسیار آشناست.

این مریخ‌نورد در تاریخ ۳۰ اوت ۲۰۲۳ تصاویری از یک تنوره دیو مریخی را در فاصله چند کیلومتری دورتر از خود در لبه غربی دهانه جیزرو (Jezero) به تصویر کشیده است.

«تنوره دیو» (Dust devil) نوعی گردباد است و به یک ستون هوای متلاطم ضعیف گفته می‌شود که حرکت دَوَرانی دارد و بر خلاف توفان پیچنده به هیچ ابری متصل نیست. این جریانات هوایی بر روی خشکی و زیر آفتاب و هوای خشک، به دور از شرایط متعارف توفانی ایجاد می‌شوند.

اعضای گروه ماموریت محاسبه کردند که این گردباد کوچک در آن زمان حدود چهار کیلومتر با استقامت فاصله داشته و با سرعت ۱۹ کیلومتر در ساعت از طرف شرق به سمت غرب مریخ در مکانی به نام "Thorofare Ridge" در حال حرکت بوده است. آن‌ها همچنین تعیین کردند که عرض این گردباد تقریباً ۶۰ متر بوده است.

مارک لمون، یکی از اعضای این گروه و دانشمند سیاره‌شناسی در موسسه علوم فضایی در بولدر کلرادو گفت: ما بالای این تنوره دیو را نمی‌بینیم، اما سایه آن نشانه خوبی از ارتفاع آن به ما می‌دهد.

وی افزود: آن‌ها بیشتر به شکل ستون‌های عمودی هستند؛ و سایه این تنوره دیو با این پیکربندی نشان می‌دهد که ارتفاع آن حدود دو کیلومتر است.

در یک روز آفتابی در مریخ، مریخ نورد استقامت ناسا این تنوره دیو را در افق مشاهده کرد. این مشاهده در تاریخ ۳۰ اوت ۲۰۲۳ و در هشتصد و نود و نهمین روز مریخی اقامت استقامت در مریخ گرفته شده است.

تنوره دیو‌ها در مریخ رایج هستند، جایی که جو نازک و اختلاف دمای سطح مریخ با هوای آن شرایط ایده آلی را برای تشکیل آن‌ها ایجاد می‌کند. آن‌ها بسیار ضعیف‌تر و کوچک‌تر از گردباد‌های زمین هستند، اما همچنان می‌توانند گرد و غبار را به هوا بلند کنند و حرکت دهند. دانشمندان آن‌ها را برای درک بهتر آب و هوا و اقلیم مریخ مطالعه می‌کنند.

هنگامی که هوای گرم بالا می‌آید و با هوای سردتر مخلوط می‌شود، تنوره دیو‌ها می‌توانند روی زمین نیز تشکیل شوند. اما در مریخ، آن‌ها می‌توانند بسیار بزرگ‌تر از زمین باشند. آن‌ها در طول ماه‌های بهار و تابستان در نیم‌کره شمالی مریخ، جایی که استقامت در آن قرار دارد، بیشتر دیده می‌شوند. با این حال، دانشمندان نمی‌توانند زمان و مکان ظهور آن‌ها را پیش‌بینی کنند؛ بنابراین استقامت و مریخ‌نورد دیگر ناسا به نام «کنجکاوی» (Curiosity) آن‌ها را در همه جهات زیر نظر دارند.

مریخ‌نورد استقامت با استفاده از یکی از دوربین‌های مسیریابی خود ۲۱ تصویر از این تنوره دیو گرفته است. تیم ماموریت این عکس‌ها را به هم چسباند تا یک ویدیو بسازد.

مریخ‌نورد استقامت در فوریه ۲۰۲۱ در دهانه جیزرو که ۴۵ کیلومتر وسعت دارد، فرود آمد تا مأموریت خود را برای جستجوی نشانه‌هایی از حیات باستانی در مریخ و همچنین جمع‌آوری و ذخیره ده‌ها نمونه از سطح سیاره سرخ برای آوردن به زمین در آینده آغاز کند.

اعضای گروه ماموریت می‌گویند دهانه جیزرو مکانی عالی برای انجام چنین کاری است، زیرا این دهانه میلیارد‌ها سال پیش میزبان یک دریاچه بزرگ و دلتای رودخانه بوده است.

مریخ‌نورد استقامت تاکنون ده‌ها تنوره دیو را در طول مدت حضور خود در سیاره سرخ شناسایی کرده است. برای مثال، این مریخ‌نورد در سپتامبر ۲۰۲۱ صدای یکی از این تنوره دیو‌ها را ضبط کرد که اولین مورد در تاریخ اکتشاف مریخ بود.

مقامات ناسا در یک بیانیه گفتند که مشاهدات تنوره دیو‌ها توسط استقامت به دانشمندان کمک می‌کند تا جو مریخ را بیشتر بشناسند و مدل‌های آب و هوای سیاره سرخ را بهبود بخشند. / اسپیس